1397/5/1 دوشنبهقطب تعمیق ایمان دینی و مقابله با جریان‌ها و فرق انحرافی مأموریت و اهداف قطب اهم مأموریت‌های این قطب عبارتست از: پاسخ‌گویی به مسائل، چالش‌ها و نیازهای اساسی در حوزه ایمان و باورهای دینی جامعه؛ ارائه تصویری صحیح از بحث ایمان و باورهای دینی و تمسک به شاخصه‌های ظاهری اعتقادات؛ مقابله هوشمندانه و نرم با خطر نفوذ جریان‌های تکفیری و سایر فرق انحرافی؛ تجمیع ظرفیت‌های موسسات، نهادها و صاحب‌نظران در حوزه مأموریت‌های قطب از طریق ارتباط مؤثر و جلسات مستمر با آنان به منظور هم‌افزایی و پرهیز از موازی‌کاری؛ رشد، توسعه و گسترش همه‌جانبه ترویج مرجعیت قرآن در فرهنگ عمومی و نخبگانی جامعه. معرفی میزکارهای تخصصی 1. میز وهابیت مسأله منتخب: نفوذ وهابیت در جمهوری اسلامی در حال حاضر، جریان وهابیت یکی از مهمترین تهدیداتی است که عقاید مسلمانان و نظام جمهوری اسلامی را هدف گرفته و با ایجاد و القای شبهه و استفاده ابزاری از دین و آموزه‌های اسلام می‌کوشد تا دیدگاههای انحرافی خود را گسترش دهد. در یک نگاه دقیق و کارشناسانه در می‌یابیم که بی‌تردید وهابیت در مبارزه با نظام جمهوری اسلامی با سایر دشمنان انقلاب اسلامی همداستان شده و با انواع شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، سایت‌ها و وبلاگ‌ها به این نبرد فرهنگی نابرابر آمده است. ابعاد چنین هجومی هنگامی گستردهتر می‌شود که به ترکیب مذهبی در جمهوری اسلامی ایران توجه شود. وجود اهل سنت در مناطق مرزی و استراتژیک، هر چند با برنامهریزی دقیق می‌تواند فرصت تلقی شود، اما موجب شده که ضریب آسیبپذیری بالاتر رود و ضرورت برنامهریزیهای دقیق و حساب شده نیز افزایش یابد. این مسأله دارای ابعادی است که در ذیل به آن اشاره می‌گردد: نفوذ اندیشه‌های وهابیت؛ رشد و گسترش جریان‌های افراطی و تکفیری در مناطق اهل سنت؛ واگرایی مناطق مرزی کشور از فرهنگ عمومی؛ رشد و گسترش شبهات وهابیت در میان جوانان شیعه؛ استفاده ابزاری از مذهب جهت نیل به اهداف سیاسی و اجتماعی؛ رشد و گسترش شیعهستیزی و شیعههراسی در بعد ملی و فراملی؛ اختلافات و تفرقه میان شیعه و سنی؛ دامن زدن به رشد و گسترش جریان‌های افراطی شیعۀ سنی‌ستیز. 2. کارگروه مقابله با فرق انحرافی مسأله منتخب: نفوذ فکری، فرهنگی و رسانه‌ای جریان‌ها و فرق انحرافی و فرقه گرایی بی‌تردید مقابله با جریان‌های فکری و اعتقادی منحرف چون زرتشتیگری، باستانگرایی، مسیحیت تبشیری، بهائیت، تصوف، عرفان حلقه و جریان مدعی یمانی نقش بسزایی در تعمیق ایمان و باورهای دینی جامعه ایفا می‌کند. کارگروه مقابله با فرق انحرافی به امید حصول به نتایج کاربردی در زمینه جریان‌ها و فرق انحرافی متعدد، مهمترین چالش ساختاری در مواجهه با فرق انحرافی را فقدان مرجعیت تصمیم‌گیر در هر یک از نفوذهای ششگانه و در نتیجه فقدان پیوند لازم میان استراتژیهای کلان در مورد مبارزه با فرق انحرافی، و دستگاه‌ها و مجریان می‌داند. بنابراین در زمینۀ موانع نرم‌افزاری نیز به این موارد می‌توان اشاره کرد: کارهای سلیقه‌ای، احساسی، غیرعالمانه و ضعیف، کمبود مراکز علمی حوزوی با رشته‌های نقد و بررسی و پژوهش موارد ششگانه، و از همه مهمتر عملکرد جزیره‌ای دستگاه‌ها و گروه‌های مرجع دینی است. 3. میز توسعه و تعمیق فرهنگ قرآن کریم مسأله منتخب: ضعف حضور ادبیات و مرجعیت قرآن کریم در فرهنگ عمومی و تخصصی در شرایط کنونی به دلایل متعددی از جمله صنعتی شدن زندگی و توجه بیش از حد به امور دنیوی و غفلت از معنویت و همچنین ناکارآمدی نهادهای تبلیغی-ترویجی و کم‌توجهی رسانه‌های فراگیر به قرآن، موجب شده است در فرهنگ عمومی و هستارهای عینی و حسی، مظاهر قرآن کم‌رنگ شده و فرهنگ قرآن در جامعه روند رو به پایینی را طی نماید. پیش از این در خانه‌ها و محافل خانگی، در آیین‌ها و سنت‌های عرفی و مجامع علمی، ادبیات و فرهنگ عامه، همچنین در مظاهر عمومی جامعه از قبیل سر در خانه‌ها، مساجد، بازار و... حضور قرآن پر رنگ‌تر بود و ابنیه و عمارات، خانه، بازار، مسجد، اشعار و ضرب‌المثل، ادبیات عمومی و بسیاری از مظاهر اجتماع متظاهر به عبارات و مفاهیم قرآنی بود و آحاد جامعه در ارتباطات عمومی و فضای محیطی خود با مفاهیم و مضامین بلند قرآن ارتباط بیشتری داشتند، اما امروزه حتی با وجود ابزار و امکانات فراوان و بالا رفتن سواد اجتماعی، نسل جوان کمتر با قرآن انس و ارتباط داشته و با آن روبرو می‌شوند و در فضای عمومی جامعه قرآن تجلی مورد انتظار خود را ندارد. مهجوریت قرآن و ضعف حضور آن در فرهنگ عمومی و متن زندگی انسان موجب غفلت از سعادت‌گروی و حرکت به سمت نجات انسان خواهد شد و جامعه را به فرم و کالبدی بیگانه از معرفت و شناخت دینی تبدیل خواهد ساخت. 4. میز تعمیق ایمان دینی مسأله منتخب: کاستی‌های اساسی در نظام روحانیت نسبت به رسالت تعمیق ایمان و باورهای دینی با توجه به گسترش مکاتب فکری و فرق انحرافی و تهاجم فرهنگی و رشد جریان‌های نومعنویت از یک سو و شبهات برآمده از عرصه‌های سیاسی و اجتماعی از سوی دیگر، ایمان مردم و به ویژه نسل جوان در معرض آسیب‌های جدی است. از سوی دیگر، روحانیت از عناصر اصلی فرهنگ‌ساز و مروج ایمان و باورهای دینی در جامعه اسلامی‌اند. بنابراین نظام روحانیت در تعمیق باورها و نهادینه شدن رفتارهای اصیل دینی در جامعه رسالت سنگینی به عهده دارد و هر گونه کاستی و سستی از ناحیه آنان می‌تواند آینده تاریک و بحرانی را رقم زند. بر این مبنا، مسأله میز بر آسیب‌شناسی و ارائه راهکارهایی برای ایفای نقش موثر روحانیت نسبت به رسالت تعمیق ایمان و باورهای دینی جامعه قرار گرفت. قطب نظام سیاسی و اجتماعی اسلام و ایران مأموریت و اهداف قطب این قطب تمرکز خود را بر محورهای زیر قرار داده است: تمهید مرجعیت نظری و عملی حوزه‌های علمیه و دفتر تبلیغات اسلامی در عرصه مسائل نظام سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران؛ توانمندسازی دفتر در شناخت علت‌شناسانه مسائل عرصه نظام سیاسی و اجتماعی اسلام و ایران بر پایه یافته‌های عرصه نظر و عمل و پاسخ‌گویی به نیازهای مردم، جامعه و نظام؛ تلاش برای حل مسائل عرصه سیاست و اجتماع برآمده از تراث دینی. معرفی میزکارهای تخصصی 1. میز نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران مسأله منتخب اول: ارتقاء کارآمدی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران کارآمدی نظام سیاسی جمهوری اسلامی از بدو تأسیس، از دغدغه‌ها و پرسش‌های مطرح در میان سیاست‌گذاران و نخبگان بوده است، اما پس از گذشت بیش از سه دهه از حاکمیت نظام جمهوری اسلامی ایران، تلاش در ارائه توصیفی واقع‌گرایانه از اهداف، امکانات و موانع جمهوری اسلامی ایران، راه را برای ارتقاء کارآمدی، هموارتر می‌کند. در واقع؛ تبیین و تحلیلِ مبنایی، مفهومی، ساختاریِ و عملکردی «مسأله ارتقای کارآمدی نظام سیاسی»، به طور مستقیم و غیرمستقیم با تثبیت، پویایی و تحکیم مبانی تئوریک آن (از حیث ایجاد جریانِ مصونیت‌بخش در قبال چالش‌های فکری و فرهنگی نظام)، ارتباط جدی دارد. از این رو، به عنوان مهمترین مسأله نظام سیاسی جمهوری اسلامی تشخیص داده شده و در دستور کار میز قرار گرفته است. مسأله منتخب دوم: تعمیق اندیشه ولایت فقیه در حوزه‌های علمیه تأسیس نظام جمهوری اسلامی بر اساس نظریه ولایت مطلقه فقیه، مباحثات و چالش‌های زیادی را در جامعه به وجود آورده است. سه دهه است که ابعاد جدیدی از مسائل و موضوعات مرتبط با این نظریه و کارآمدی آن در نظام سیاسی، مطرح و مورد نقض و ابرام قرار می‌گیرد که شایسته است محور پژوهش و مطالعات دقیق حوزویان، به منظور پاسخ به شبهات و تبیین زوایای مغفول مانده آن، قرار گیرد. بدین لحاظ؛ تبیین و تحلیلِ مبنایی، مفهومی، کارکردی و ساختاریِ ولایت فقیه، به منظور تثبیت، پویایی، کارآمدی و تحکیم مبانی تئوریک نظام جمهوری اسلامی ایران و نیز تربیت نیروی انسانی کارآمد، برای ایجاد جریانِ مصونیت بخش در قبال چالش‌های فکری فرهنگی نظام، ضرورتی عاجل می‌باشد؛ به گونه‌ای که طلاب فرهیخته، شناختی جامع و در عین حال تحلیلی، از ماهیت، مفهوم و قرائت‌های مختلف آن و نیز آثار سیاسی اجتماعی هر کدام، پیدا نمایند تا در عرصه تبلیغ، به نسل جوان این نکته مهم را منتقل کنند. 2. میز مسائل اجتماعی اسلام و ایران مسأله منتخب: فقدان نظریه جامع عدالت و ضعف مناسبات عادلانه در جمهوری اسلامی ایران بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در میز، مسأله عدالت با پنج چالش اساسی روبرو است. این چالش‌ها عبارتند از: نبود نظریه جامع عدالت در ایران و جهان اسلام؛ گسترش نظریه‌های عدالت برساخته از تمدن غرب؛ ضعف منابع اسلامی در حوزه عدالت‌گستری و عدالتاندیشی ضعف ساختارها و نهادها در عدالت‌گستری و تحقق‌بخشی عدالت در نتیجه‌ی ضعف مناسبات عادلانه در جمهوری اسلامی؛ ضعف سازوکار به وجود آورنده درک از عدالت در جامعه ایران؛ میز عدالت با بهرهگیری از جمع نخبگانی و حضور اندیشمندان سرشناس حوزه عدالت در این میز و پس از بررسی‌های بسیار و در نظر گرفتن حوزه‌ی مأموریت‌ها و اختیارات دفتر، حوزه چهارم یعنی مسأله ضعف ساختارها و نهادها در عدالت‌گستری و تحقق‌بخشی عدالت در نتیجه ضعف مناسبات عادلانه در جمهوری اسلامی را در دستور کار خود قرار داد. 3- میز تمدن اسلامی مسأله منتخب: ضعف بینش تمدنی معطوف به تمدن نوین اسلامی تمدن، بزرگترین و گستردهترین سطح زندگی اجتماعی انسان در زیست این جهانی اوست. سه رویکرد کلان برای پرداختن به موضوع تمدن قابل تصور است: رویکرد اجرایی و مدیریتی که به سازوکار تحقق یافتن یک تمدن در عمل می‌اندیشد و به عنوان مثال، درباره تمدن نوین اسلامی مهمترین دغدغة آن چگونگی و فرایند تحقق این تمدن است. رویکرد دانشی که معطوف به مباحث علمی و نظری مرتبط با تمدن است و می‌کوشد بر حجم آگاهی‌های خود دربارة تمدن به عنوان یک موضوع علمی بیافزاید. رویکرد بینشی که معطوف به دغدغه‌مندی نسبت به مباحث تمدنی است. بر اساس مطالعات صورت گرفته در میز و با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های دفتر تبلیغات، رویکرد سوم در پرداختن به موضوع تمدن در دستور کار و بر این مبنا مسأله «ضعف بینش تمدنی معطوف به تمدن نوین اسلامی»، به عنوان مسأله منتخب میز قرار گرفت. در این مسأله، تعبیرِ «بینش تمدنی» از نظر میز تمدن اسلامی یعنی دغدغه‌مندی برای پرداختن به موضوعی به نام تمدن و ابعاد مختلف و گستردة آن. لازم به ذکر است افزودن قید «معطوف به تمدن نوین اسلامی» به معنی وانهادن نگاه به تمدن گذشته و وضعیت کنونی تمدنی ایران و جهان نیست، بلکه مراد تکیه بر محوریت تمدن نوین اسلامی است و در نتیجه به تمدن گذشته و حال به اندازة نیازی که بینش تمدنی معطوف به تمدن نوین اسلامی ایجاد می‌کند، پرداخته خواهد شد.